Słowo wstępne

C. Pańskie prowadzenie

Jeszcze większe wrażenie wywrze na nas dalsze porównanie. Wprawdzie Pan prowadził Abrahama swoją obecnością, lecz prowadzenie to w Księdze Rodzaju jest dość mało wyraźne i raczej abstrakcyjne. Natomiast w Księdze Wyjścia Pańskie prowadzenie przybiera postać znacznie bardziej konkretną i namacalną, bowiem Pan prowadził tam swój lud za pośrednictwem słupa, a więc czegoś mocnego i konkretnego. Jak wiemy, za dnia Pańska obecność była słupem obłoku, a nocą – słupem ognia. Dzięki temu, że Pańskie prowadzenie miało postać materialną, wszyscy mogli je rozpoznać.

D. Objawienie i budowa Bożego mieszkania

W osiemnastym rozdziale Księgi Rodzaju Bóg nawiedził Abrahama i jadł z nim; został u niego przez część dnia. Nie ma jednak w Księdze Rodzaju wyraźnego objawienia na temat przybytku, Bożego mieszkania. Księga Wyjścia zaś nie tylko ukazuje objawienie wzoru Bożego mieszkania, lecz także podaje szczegółowy opis budowy Bożego mieszkania w praktyce. W Księdze Rodzaju Bóg raz za razem ukazywał się swemu wybranemu ludowi, lecz nie miał wśród niego materialnego mieszkania. Natomiast Księga Wyjścia ukazuje bardzo dokładnie zarówno objawienie, jak i budowę przybytku, Bożego mieszkania na ziemi.

E. Doświadczenie indywidualne i zbiorowe

Dalszy kontrast między Księgą Rodzaju a Księgą Wyjścia widać w różnicy pomiędzy doświadczeniem indywidualnym i zbiorowym. W Księdze Rodzaju mowa jest przede wszystkim o doświadczeniu indywidualnym, natomiast w Księdze Wyjścia – zbiorowym. Na przykład Abraham został powołany jako jednostka. To, co Pan uzyskał dzięki przeobrażeniu Jakuba w Izraela, również miało wymiar jednostkowy. Jakub miał dwunastu synów, lecz żaden z nich prócz Józefa nie dorósł do odpowiedniego poziomu. Natomiast całe doświadczenie zobrazowane w Księdze Wyjścia, przeciwnie, ma charakter zbiorowy. Odkupienie, prowadzenie, objawienie i budowanie – wszystko to ma wymiar zbiorowy.

Z naszym duchowym doświadczeniem wiążą się dwie strony: indywidualna i zbiorowa. Bez wątpienia strona indywidualna stanowi podstawę, lecz strona zbiorowa jest bogatsza, wznioślejsza i wspanialsza. Ostateczne zwieńczenie i dopełnienie naszego doświadczenia jako wierzących nie ma charakteru jednostkowego, lecz zbiorowy. W Księdze Rodzaju widzimy podstawowe, jednostkowe doświadczenie, natomiast w Księdze Wyjścia – doświadczenie ostateczne, zbiorowe.